Зурган мэдээлэл

Эрүүл орчин, ногоон тохижилтыг бүтээцгээе

2020-05-14 12:32:54

ХҮН БҮР Л ҮРГЭЛЖ ТАВ ТУХТАЙ БАЙДАЛ, АМАР АМГАЛАН РУУ ӨӨРӨӨ Ч МЭДЭЛГҮЙ ТЭМҮҮЛЖ БАЙДАГ ЖАМТАЙ. ТЭР ТУСМАА ӨӨРИЙН ЭЗЭМШЛИЙН ГАЗАРТАА ТАВ ТУХЫГ БҮТЭЭЖ ЧАДАХГҮЙ БОЛ ХАРАМСААД Ч БАРАХГҮЙ БИЗ. ТИЙМЭЭС УРИН ЦАГ ИРЖ БАЙГААТАЙ ХОЛБОГДУУЛАН ӨӨРИЙН БОЛОН ГЭР БҮЛИЙН ТАНЬ ЭРҮҮЛ АХУЙ, ТАВ ТУХЫГ БИЙ БОЛГОХООР ӨӨРИЙН ӨМЧИЙН ЗУСЛАНГИЙН ГАЗАР, ХАШААНДАА ЭРҮҮЛ, ЭКО АМЬДРАЛЫН ҮНДЭС БОЛСОН НОГООН ТОХИЖИЛТЫГ ХЭРХЭН БҮТЭЭН БАЙГУУЛАХ ТАЛААРХ ЗӨВЛӨГӨӨГ ХҮРГЭЖ БАЙНА.

    Хот төлөвлөлтийн хөгжлийг даган дотоодод ландшафтын архитектур, эрэлт хэрэгцээ өсөн нэмэгдэж байна. Тэр дундаа агаарын бохирдол, тоосжилтын хэмжээ өндөр манай хотод ногоон байгууламжийг нэмэгдүүлэх нь зайлшгүй хэрэгтэй гэж салбарын мэргэжилтнүүд хэлж байгааг мэдэхгүй хүн байхгүй бизээ.
     Амины орон сууцны гадна тохижилт, "backyard" буюу арын талбайн тохижилтыг хийхдээ гэр бүлийн гишүүдийн нас, хүйс тэдгээрийн онцлогт тохирсон аюулгүй, эрүүл орчинг бүрдүүлэх шаардлагатай. Мөн хүрээлэн буй орчин, байгаль цаг уурт тохируулан тухайн байршлынхаа давуу талуудыг тодотгосон зураг төслийг урьдчилан гаргаж гүйцэтгэвэл та өөрийн хүссэн орчинг бий болгох боломжтой юм. Энэ нь таны цаг зав, мөнгийг хэмнэхээс гадна тухтай, стресс багатай, эрүүл орчныг бүрдүүлэхэд туслана. Юуны түрүүнд та юунд ч санаа зовохгүй байх орчинг бүрдүүлэх хэрэгтэй. Хүүхэд юм мөргөх, унах, халтирах, мод бусад зүйлд хатгуулах гээд наад захын эрсдэлд орохоос урьдчилан сэргийлж гадна тохижилтыг зохион байгуулах хэрэгтэйг анхааруулмаар байна.
Ингээд таны хийх зүйлсийн дарааллын тухай зөвлөгөөг хүргэе
1. Төлөвлөлт, зураг гаргах. Үүнд;
• Хамгийн түрүүнд мэргэжилтнүүдээс зөвлөгөө авах нь зохистойзөвлөгөө авах нь зохистой
• Интернетийн орчинд гадна тохижилтуудыг судлах
• Өөрийн гэр бүлийн онцлогт тохируулах Хүүхдүүдийн нас, хүйсийг харгалзан үзэх
- Настай ээж, аавтайгаа хамт амьдардаг эсвэл тэдний амьдардаг орчныг тохижуулах гэж байгаа бол зөөлөн алхах талбай, гадаа суух сүүдрэвч зэргийг хийх
- Гэрийн тэжээвэр амьтантай бол бие засах хэсэг заавал төлөвлөөрэй. Учир нь тэжээвэр амьтны ялгадас, шээс нь орчныг бохирдуулахаас гадна ногоон байгууламжийг амьдрах чадваргүй болгодог аюултай
• Замыг хэрхэн зөв зохицуулах
• Гэрэлтүүлэг
• Саравч, түүний байрлал, нарны тусгал
• Тохирох ургамал, мод, бут
• Усалгаа хийх нөөцийн сав
• Хүүхдийн орон зай
- Тоглоомын талбай, сагсны талбай зэргийг хүүхэд тоглоход бусад зүйлс саад болохгүй байрлалд сонгох нь чухал. Түүнээс гадна аюулгүй байдлыг сайн хангах хэрэгтэй.
• Авто зогсоол
• Явган хүний зам
• Гэр бүлийн орон зай \саравч, ил галын хэсэг, хүлэмж\
• Гадна эко жорлон
Ингээд та төлөвлөлтөө хийгээд зургаа гаргасны үндсэн дээр бүтээн байгуулалтын ажилдаа орох юм.
2. Цэцэрлэгийн хөрс бэлтгэлийг хийх
Хөрс бэлтгэлийг олон янзаар хийж болно. Гол нь та талбайн хөрсний бүтцээ тодорхойлж мэдэх нь хамгийн чухал. Чулуурхаг, элсэрхэг, шар шавартай, намагтай, хэт талхлагдаж шимгүй болсон, барилгын асгаас доор нь булсан байвал та заавал хөрсийг бүхлээр солих шаардлагатай.
- Хөрсийг бүхлээр солиход зардал өндөртэй байвал дээр нь шимт хөрс нэмж дэвсэж болох юм. Гэсэн ч бүхлээр нь соливол танай гэр бүлд он удаан жил эрүүл зүлэг ургана гэдгийг бодолцон үзээрэй.
- Хэрэв эрүүл хөрстэй бол 30см хүртэл сийрэгжүүлэн, зэрлэг ургамлыг үндсээр нь цэвэрлэх хэрэгтэй
- Хөрс суларсны дараа шугам сүлжээний ажлыг хийнэ. Цахилгааны утас, усалгааны хоолойгоо газар доогуур явуулна.
3. Мод суулгах нүхээ ухаж бэлтгэх.
Модыг манай орны нөхцөлд хавар, намрын улиралд тарих нь тохиромжтой.
- Мод хоорондын зай стандартын дагуу 5м байдаг боловч хотын нөхцөлд 3м зайтай байхад хангалттай.
- Гэрийн цонх, хүүхдийн тоглоомын талбайтай ойрхон жимсний мод бутыг тариалахаас зайлсхийгээрэй. Жимсний мод бут нь анхилам үнэртэй учир зөгий шумуул зэрэг шавьж цуглуулдаг сул талтай.
-Томорч ургадаг модыг салхи хааж тарьж болно.
- Хөрсний бүтцийг анхааран мэргэжлийн хүнээс зөвлөгөө авах нь зүйтэй юм.
4. Явган хүний зам хийх
Явган хүний зам нь цэцэрлэгт хамгийн чухал элемент байдаг бөгөөд оновчтой шийдвэл ногоон байгууламжийг хамгаалах, шороо тоос босгохгүй байх зэрэг ач холбогдолтой. Зам нь ямар ч хэв маягт баригдахгүйгээс гадна ямар ч материалаар шийдэж болдог ба гарденгийн нэрийн хуудас нь гэж хэлж болно. Явган хүний зам, талбайн хөрсийг бэлтгэхдээ зөөлөн хөрсийг авч нягтаршуулан хайрга
чулуу дэвсэж өгөх нь замыг эвдрэхээс сэргийлж чаддаг гэдгийг анхаарах хэрэгтэй.
Замыг дараах материалаар хийж болно.
- Байгалийн чулуун зам
-Модон зам
-Шахмал чулуун зам
-Бетон зам
-Резинэн зам
-Хайргаар, үртэсээр зам хийх
-Тоосгоор
-Мозайк гэх мэтчилэн олон аргаар явган замаа шийдэх боломжтой.
 
 
Явган хүний зам, талбайг орчин үеийн чиг хандлага болох АВАНГАРД, КЛАССИК, МОДЕРН, МИНИМАЛ гэх мэт аль ч загвараар шийдэх
боломжтой. Явган хүний замын хажуугаар хийгдэх ажил нь усалгааны систем болон гэрэлтүүлэг юм. Гэрэлтүүлэг хийж дуусаад зүлэгжүүлэх ажил хийгдэнэ.
 
АВАНГАРД
 
5. Зүлэгжүүлэлт, ногоон байгууламж бүтээх
Эрс тэс уур амьсгалтай манай оронд зун гэдэг бол харваад өнгөрөх шиг богинохон байдаг шүү дээ. Тэгвэл энэ богинохон хугацааг зүлэггүйгээр өнгөрөөж болно гэж үү. Дулааны улиралд зүлэггүй бол орчин тойрон шороотой, хүүхэд хөгшдийн харшил хөдөлж, гэр доторх шороо, тоос бол бүүр дийлдэхгүй байдаг гэдгийг бид бүгд мэдэж байгаа. Ногоон байгууламж бий болгох зүлэг, цэцэг ногоог тариалаад нэг жил маш сайн арчлаад ургуулчихсан байхад дараа жилийн хавраас эрт ногоороод эхэлнэ. Буруу стандартаар зүлэгжүүлээд арчилгаа хийхгүй орхисон бол дараа жил нь бүх ажлаа дахиад эхнээс нь хийх хэрэгтэй болно шүү.
Хөрс бэлтгэл
Зүлэгжүүлэхэд хамгийн чухал ажил бол хөрс бэлтгэл юм. Хөрс бэлтгэлээ зөв хийхэд нийт ажлын 90 хувь нь хийгдлээ гэсэн үг. Зүлэгжүүлэхэд хөрс тэгшхэн, зэрлэг ургамалгүй, хөрсийг гүнд нь ортол сайтар бэлтгэсэн байвал хуйлмал зүлгээр асар богино хугацаанд 100 хувь ногоон байгууламжтай болох боломжтой. Зүлгийг мөн үрээр тариалах ч боломжтой юм шүү. Монголын цаг агаар эрс тэс 4 улиралтай учир үрээр тариалах нь бүрэн ургалт хүртэл бага зэрэг хугацаа шаарддаг. Үрээр тариалах зүлэгжүүлэлтэд хамгийн түрүүнд анхаарах ёстой зүйл бол цаг агаар. Хавар дулаарч эхэлмэгц зарим хүмүүс шууд зүлэгний үрээ цацаж орхидог. Зүлэгний үр задарч соёолж гарч ирэхэд хамгийн тохиромжтой температур нь хамгийн багадаа шөнөдөө цельсийн +5оС хэм байх ёстой байдаг. Зүлэгний үр цацсаны дараа элс болон тороор хучиж хамгаалдаг. Энэ нь чийг алдахаас сэргийлэх, салхинд хийсэх болон шувууд зүлэгний үрээр зооглож сийрэг ургуулах аюулаас хамгаалж байгаа юм. Үрээ суулгасны дараа усалгаа мөн чухал. Халуун нартайд өдрийн цагаар услахаас зайлсхийгээрэй. Услахдаа зөөлөн жигд, үүрээр юм уу оройн цагаар усалж байх хэрэгтэй. Ингэснээр
тариалсан үр эхний 7 хоногоос соёолж эхлээд 14-21 хоногт таны хүссэн зүлэг бий болох болно.
АРЧИЛГАА, ЗӨВЛӨГӨӨ 
Зүлэг суулгасан эхний жил
1. Зүлэг суулгасны дараа 7 хоногийн хугацаанд маш сайн усалгаа шаардлагатай.
2. Зүлэг хурдацтай ургадаг учир 14 хоногт 1 удаа 5см хүртэл тайралт хийх. Энэ нь тарьсан зүлгийг хурдан хугацаанд өтгөн болгох буюу ургамлын үндэсний системийг хүчтэй саглагар болгож өвөлжилтөд бэлдэж буй технологийн шаардлага юм.
3. Тарьснаас хойш 2 сарын дараа бордолтыг хийнэ. Хөрсний шим тэжээл, услалтаас шалтгаалан 30-40 хоног тутамд 1м2 талбайд 30-
35гр бордоо ноогдохоор тооцож хэрэглэнэ.
4. Намрын улиралд фосфор, кали илүү орсон найрлагатай бордоо хэрэглээрэй.
5. Өвлийн цагт цасаар хучин өвөлжүүлэх ба тайван байдалд байгаа зүлгэн дээр явахгүй байх нь ургамал бүрэн бүтэн гэмтэлгүй өвөлжих үндэс болдог.
Хоёр ба түүнээс дээш настай зүлэг арчлах заавар
Хавар цаг ирж 3 дугаар сарын дунд үед цас бүрэн хайлж нар хурцаар ээж эхлэх үед ургамалд хайртай хүний сэтгэл догдолж, өвөлжсөн зүлгээ сэрэхийг тэсэн ядан хүлээдэг. 3 дугаар сарын сүүлчээр хөрсний гадаргуу хатаж эхлэхэд зүлэгний арчилгааг эхлүүлнэ.
1. Зүлгэн дээр хуримтлагдсан хөнгөн маягийн хогийг 2 дахь жилд уян савраар зөөлөн хамж цэвэрлэнэ. 3 дахь жилээс том савраар ширүүндүү самардаж цэвэрлэнэ. Хөрсийг сийрэгжүүлэх ажиллагаа хамт хийгдэнэ гэсэн үг юм шүү. Дараа нь зүлгээ усалж эхэлнэ.
2. Цаг агаарын байдлаас хамааран 2-3 хоноод усална.
3. 4 дүгээр сарын сүүлчээр эхнийбордолтыг хийнэ. Цаашид ургамал ургаж тайрах хэмжээнд хүрмэгц тайралтыг хийнэ.
4. Жилийн сүүлчийн тайралтыг намар хүйтэрч ургамлын ургалт зогсох үед хийдэг. Намар тайрагдаагүй өвөлжсөн зүлэг дараа жилийн хавар навсгар харагдахаас гадна өвөл цасан доор байхдаа өвчинд нэрвэгдэх магадлалтай, хавар сэргэхдээ удаан байдаг.
5. 2 дахь жилээс усалгааг багасгаж 2-3 хоноод 1 удаа сайтар усалж болно. 3 дахь жилээс зүлэг нягт ургаж байвал том шүдтэй сэрээгээр (шүд хоорондох зай 5-7 см, голчоороо 1 см хүртэл хэмжээтэй байна) 10 см хүртэл гүн хөрсийг цоолж агаар оруулах
хэрэгтэй. Энэ ажил нь хүч шаарддаг тул бүх талбайг нэг дор агааржуулах хүндрэлтэй учир цувуулж хийж болох юм. Цаашид бордолтыг 30-40 хоногт тогтмол хийж, агааржуулалтыг жилд 2-3 удаа хийсэн тохиолдолд таны зүлэг өнгө үзэмжээ алдахгүй гоёмсог хэвээрээ таныг 20 орчим жилийн турш баярлуулах болно.
АНХААРАХ ЗҮЙЛС:
1. Нойтон ургамлын навчин дээр бордоо наалдаж түлэх аюултай тул бордоог зөвхөн хуурай зүлгэнд цацна. Бордоо цацсаны дараа яаралтай усална.
2. Нохой болон гэрийн тэжээвэр амьтдын ялгадас, автомашины тос, шатахуун, өвлийн цагт халтиргаанаас сэргийлж цацсан давс зэрэг нь зүлэгний ургалтанд хортой гэдгийг анхаараарай
5. Саравч
Сайхан малгайг хэн ч өмссөн зохидог шиг сайхан саравчны шийдэл цэцэрлэгийг чимж тав тухыг хамгийн их мэдрүүлдэг хэсэг нь байдаг. Борооноос хоргодох, нарнаас нуугдах, гэр бүлээрээ хооллох, хөгжөөнт тоглоом тоглох зэргийг саравчин доор л хийвэл хамгийн амттай, мартагдашгүй дурсамж үлдээдэг шүү дээ.
Саравч нь:
• Террас
• Салхи хааж буланд хийх
• Байшингаасаа шийдэх
• Бие даасан
• Задгай дээвэртэй /Патио/
• Шилэн дээвэртэй
• Хоол хийх камин зуух, BBQ булантай саравч гээд олон сонголтууд байдаг.
Гэр бүлийн онцлогоосоо шалтгаалан төмөр болон модоор эсвэл наамал дүнзээр хийж болно. Сүүлийн үед илүү эко байх талаас нь саравчийг сайн хатаасан модоор хийхийг илүүд үздэг болсон.
 
МОДЕРН
 
6. Гадна тохижилтын салшгүй хэсэг болох цөөрөм, мозайкан гоёл, хана, хашаан дээрх зураг
Цөөрмийг явган хүний замын байрлалд тааруулан зохимжтой байдлаар хийвэл илүү өнгө үзэмжтэй сайхан харагддаг. Мөн өөрсдийн
хийхээр төлөвлөсөн өөр газарт ч хийсэн болно.
7. Ингээд эцэст нь хэлэхэд арчилгааны асуудал зөвхөн таны гарт л байна гэдгийг анхаараарай.
Өөрийн бий болгосон бүтээн байгуулалтаа байнга арчилж, тордож байх нь хийхээсээ илүү чухал зүйл юм. Манай орны цаг агаарын эрс тэс байдал нь элэгдлийг ихэсгэж байдаг сул талтай. Тиймээс арчилгаа байнга, сайн хийх нь таны хийсэн бүтээн байгуулалтыг илүү урт удаан наслуулж, өнгө үзэмжийг анхны байсан чигээр нь хадгалан үлдэхэд тус болох юм.
 
МИНИМАЛ
 
Б.БАТБИЛЭГ
Эх сурвалж: barilga.mn